اجزای سیستم ترمز ABS

ترمز ضد قفل یا همان ترمز ABS یک سیستم کمکی در کنار ترمز‌های اصلی خودرو محسوب می‌شود و در بین تجهیزات ایمنی خودرو قرار می‌گیرد. این سیستم اجزای مربوط به خود را دارد. یعنی می‌توان به شکل مجزا به معرفی این اجزا پرداخت. این اجزا عبارتند از؛

۱. سنسورهای سرعت

ترمز ضد قفل باید زمانی شروع به فعالیت کند که خطر و احتمال قفل شدن ترمز‌ها وجود داشته باشد. بنابراین باید اطلاعات کافی و درست و دقیق از شرایط چرخ‌ها و حرکت‌شان و وضعیت ترمزها داشته باشند. سیستم ترمز ABS این اطلاعات را از طریق حسگرهای سرعت دریافت می‌کند. حسگرها دائما دور چرخ‌ها و سرعت حرکت آن‌ها را بررسی کرده و در مواقع کاهش سرعت، اطلاعات لازم را به واحد پردازش سیستم ارسال می‌کنند. محل قرارگیری این سنسورها در اتومبیل‌های مختلف متفاوت است. سنسورهای سرعت سیستم ABS گاهی در هر چهار چرخ و گاهی در دیفرانسیل‌ نصب می‌شوند.

۲. کنترل کننده

تنظیم عملکرد سوپاپ‌ها و پمپ‌ها که با تجزیه‌ اطلاعات دریافتی از حسگرها ممکن می‌شود به عهده‌ بخش کنترل کننده‌ ABS است. وظیفه‌ این واحد کنترل‌کننده که از نوع هیدرولیکی است در موارد زیر خلاصه می‌شود؛

– تنظیم عملکرد سیستم از طریق کنترل اطلاعات حسگرها و پردازش آن‌ها

– کنترل وضعیت دیگر اجزای سیستم ABS و فعالیت آن‌ها در زمان فعال بودن سیستم

– کمک به پیدا کردن مشکلات و نواقص فنی هنگام سرویس‌های دوره‌ای و در تعمیرگاه

بخش کنترل کننده‌ سیستم خود به دو قسمت کوچکتر تقسیم می‌شود که عبارتند از:

• واحد کنترل الکترونیکی (ECU)

ECU موظف به بررسی سرعت چرخ‌ها به صورت مداوم است. یعنی پردازش اطلاعات دریافتی از حسگرها را انجام می‌دهد. از این طریق زمان کاهش سرعت چرخ‌ها و زمینه‌ لغزش آن‌ها را تشخیص داده و شرایط سوپاپ‌های ترمز را متناسب با وضعیت چرخ‌ها تنظیم کرده و همچنین فشار روغن ترمز را برای ترمز‌گیری بهتر تنظیم می‌کند. این واحد وظیفه‌ خود را تا پایان شرایطی که احتمال لغزش وجود داشته باشد ادامه می‌دهد. همچنین گزارش نقص و خرابی سیستم نیز برعهده‌ ECU است.

• واحد کنترل هیدرولیکی (HCU)

این بخش از کنترل کننده‌ سیستم ABS در محفظه‌ موتور تعبیه می‌شود و وضعیت روغن موتور را در مدارهای هیدرولیکی (لوله‌های ترمز) چرخ‌ها کنترل می‌کند. HCU ضمن کنترل فشار روغن در این مدارها در شرایط عادی ترمز‌گیری، نیروی آن‌ها را از طریق سوپاپ‌ها در زمان‌های فعال شدن ABS تنظیم می‌کند. در واقع این واحد اطلاعات دریافتی و پردازش شده را از ECU دریافت و در سوپاپ‌ها پیاده می‌‌نماید.

۳. سوپاپ‌ها یا الکترو موتور پمپ‌ها

سیستم ترمز‌ خودرو لوله‌هایی موسوم به لوله‌ ترمز یا کانال‌های ترمز دارد که برای هر چرخ به صورت مجزا تعبیه می‌شود. درون این لوله‌ها، سوپاپ‌هایی مربوط به ترمز ABS قرار دارد. این سوپاپ‌ها یا الکترو موتور پمپ‌ها خود از اجزای HCU یا واحد کنترل هیدرولیکی محسوب می‌شوند. در واقع این HCU است که دستور قرار گرفتن در حالت‌های مناسب برای کنترل فشار روغن و در نتیجه ترمز‌گیری بهتر را به سوپاپ‌ها می‌دهد. سوپاپ‌ها با قرار گرفتن در وضعیت مناسبی که HCU به آن‌ها دیکته می‌کند فشار روغن را در مواقع ترمز‌گیری شدید یا مواردی که احتمال لغزش چرخ‌ها وجود دارد به صورت ثابت نگه می‌دارند و از این طریق ترمزگیری را تصحیح می‌کنند. سوپاپ‌های ABS به دو دسته‌ خروجی و ورودی تقسیم می‌شوند. همچنین این سوپاپ‌ها دارای سه حالت عملکردی هستند.

• نگهداری و فشار

حالتی که سوپاپ ارتباط بین سیلندر اصلی و لوله‌ ترمز را می‌بندد و  زمانی که راننده پدال ترمز را تا انتها فشار داده، از وارد آمدن نیروی ناگهانی و بیش از حد روغن هیدرولیکی به ترمزها جلوگیری می‌کند. در این حالت ECU احتمال لغزش چرخ‌ها را تشخیص داد و منجر می‌شود که HCU تمام سوپاپ‌های ورودی و خروجی روغن را بسته نگه دارد تا امکان ثابت نگه داشتن کنترل روغن هیدرولیکی و انجام فرایند ترمزگیری به صورت عادی اتفاق افتد.

• اعمال فشار

حالتی که سوپاپ نقش دافع فشار بیش از حد را بازی و ترمزها را کنترل می‌کند. این حالت زمانی فعال می‌شود که با وجود بسته بودن سوپاپ‌ها، ECU تشخیص دهد که همچنان احتمال لغزش وجود دارد، در این زمان عمل دفع و کنترل همزمان اتفاق می‌افتد. سوپاپ‌های ورودی همچنان بسته اما سوپاپ‌های خروجی باز می‌شوند و فشار مازاد و روغن هیدرولیکی موجود ناشی از آن را در بخش ذخیره سازی HCU جمع می‌کنند.

• رهاسازی فشار

حالتی که سوپاپ باز است. در این حالت فشار روغن مستقیما از سیلندر اصلی به ترمز می‌رسد. این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که ECU احتمال لغزش را کمتر ببیند. در این صورت فشار روغن هیدرولیکی ذخیره شده را که از طریق پمپ اصلی به مدار بازگشته به سمت چرخ‌هایی که به این فشار نیاز دارند هدایت می‌کند. در این حالت سوپاپ‌های ورودی باز و سوپاپ‌های خروجی بسته می‌شوند.

این سه حالت به صورت پیوسته و پشت هم اتفاق می‌افتند و عملکرد سیستم ABS را در کنار هم تکمیل می‌کنند. سرعت انجام آن‌ها بسیار زیاد است و روند آن‌ها تنها به صورت ضرباتی هنگام ترمزگیری احساس می‌شود.

۴. پمپ یا شیرهای برقی (سلونوئید)

نقش بازگرداننده‌ نیرویی که توسط سوپاپ کاهش یافته را دارد. از آنجا که سوپاپ‌ها هریک به طریقی فشار را کم می‌کنند پمپ مجدد این فشار از دست رفته را به سیستم بازمی‌گرداند. پمپ‌ها نیز از زیرمجموعه‌های واحد کنترل هیدرولیک محسوب می‌شوند و در حین فعالیت خود، مقدار روغن خروجی را نیز تنظیم می‌کنند. اساس کار آن‌ها الکترومغناطیس است. میدان الکترومغناطیس لازم برای کار آن‌ها نیز با عبور جریان برق از سیم‌لوله‌های اطراف‌شان ایجاد می‌شود.

۵. اکولوماتورها

این بخش محل ذخیره‌ روغن (سیال) مازاد تحت فشار ترمز، به کنترل فشار آن کمک می‌کند. این روغن هیدرولیکی در مرحله‌ پایانی فعالیت ABS توسط پمپ‌ها به سیلندر اصلی بازگردانده می‌شود. خودروهایی که در جلو و عقب سیستم ترمز جداگانه دارند برای هر سیستم یک مخزن ذخیره در نظر گرفته‌اند.

۶. تقسیم دینامیکی عقب

زمانی که ترمزگیری شدید و ناگهانی صورت می‌گیرد وزن خودرو ناخواسته به سمت جلو سنگینی می‌کند، این مساله ضمن برهم زدن تعادل وزنی، قدرت ترمزگیری چرخ‌های عقب را کمتر و در نتیجه احتمال انحراف شدید خودرو را بیشتر می‌کند. در این زمان سیستم دینامیکی عقب، از سوپاپ‌های ورودی و خروجی ABS کمک گرفته و فشار ترمز‌گیری چرخ‌های عقب را با چرخ‌های جلو متناسب می‌سازد.
نحوه‌ کار ترمز ABS
ترمز‌های ABS امروزه از سیستم‌های مختلف و پیچیده‌ای تشکیل می‌شوند. برندهای معظم خودروساز هر یک سیستم ABS خود را دارند و تکنولوژی‌ها اختصاصی‌شان را در آن‌ها پیاده می‌کنند. اما ساده‌ترین نوع ABS همانطور که گفته شد با کنترل مداوم سرعت چرخ‌ها از طریق حسگرها فعالیت خود را آغاز می‌کند. در شرایط معمول جاده‌ها، هنگام ترمز‌گیری ۵ ثانیه زمان لازم است که یک خودرو از سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت به صفر برسد این فرایند با کاهش تدریجی دور چرخ‌ها صورت می‌گیرد.

اما در حالت لغزنده و ترمز‌گیری شدید در فاصله‌ یک ثانیه چرخ‌ها قفل شده و از حرکت می‌ایستند و این منجر به کشیده شدن خودرو روی جاده می‌شود. یعنی به جای ۵ ثانیه، زمان خیلی بیشتری طول می‌کشد تا اتومبیل به طور کامل متوقف شود. ABS در این زمان عملی شبیه به ترمز‌گیری تناوبی را با سرعت خیلی بالا پیاده‌سازی می‌کند. به این ترتیب که فشار روغن را در مسیر لوله‌های ترمز به کرات کنترل و رها می‌کند تا کاهش دور و شتاب چرخ‌ها به تدریج اتفاق افتد. این کاهش تدریجی در هر بار آزادسازی فشار به صورت یکسان اتفاق می‌افتد، بنابراین کاهش سرعت خودرو نیز به صورت ثابت انجام می‌شود. این دو به این معنا است که روند کاهش دور چرخ‌ها با روند کاهش سرعت خودرو به صورت متناسب انجام می‌شود. ABS همچنین دور چرخ‌ها را با یکدیگر متناسب کرده و از چرخیدن سریع‌تر یکی نسبت به دیگری در مواقعی که نیاز نباشد جلوگیری می‌کند. همان‌طور که گفته شد این ساده‌ترین اصول کارکرد سیستم ABS است و امروزه این سیستم در اتومبیل‌های مدرن، پیچیده‌تر شده است.

انواع مختلف سیستم ABS

همانطور که گفتیم امروزه تکنولوژی‌ها و الگوریتم‌های متفاوتی برای ساخت انواع سیستم ABS وجود دارد. عوامل مختلفی نیز در سطح کیفیت عملکرد آن‌ها تاثیر دارند. از دقت واحد کنترل و سرعت پردازش و واکنش آن تا حساسیت حسگرها، همه عوامل تعیین کننده در کیفیت عملکرد سیستم ABS در یک خودرو هستند. اما به طور کلی انواع ABS معمولا به غیر از نوع پردازنده و واحد کنترل، در تعداد سوپاپ‌ها و سنسورها هم متفاوت هستند. انواع آن‌ها را از این نظر بررسی می‌کنیم.

• چهار کاناله با چهار سنسور (چهار گانه)

در این نوع سیستم هر چرخ سنسور و سوپاپ خود را به صورت مستقل دارد. این سیستم که دقیق‌ترین حالت ABS و بهترین عملکرد آن را به نمایش می‌گذارد سرعت هر چرخ را به صورت جداگانه توسط حسگرها بررسی و به ECU گزارش می‌کند. در نتیجه زمان عملکرد ABS سرعت هر چرخ به صورت مجزا و بنا بر نیاز خودرو تنظیم شده و متناسب با شرایط کاهش می‌یابد. عنوان ایمن‌ترین سیستم ABS را باید به همین مدل چهار کاناله با چهار سنسور داد.

• سه کاناله با سه سنسور‌ (سه گانه)

در این نوع، سوپاپ‌ها و کانال‌ها به همراه سنسورها برای چرخ‌های جلو به صورت مجزا تعبیه می‌شوند، اما برای چرخ‌های عقب یک سری کانال و سوپاپ و حسگر در نظر گرفته می‌شود که روی اکسل عقب قرار دارند و روی هر دو چرخ عقب به صورت مشترک فعال هستند. این سیستم که نسبت به سیستم چهارگانه دقت و حساسیت کمتری دارد سرعت چرخ‌های جلو را به صورت مجزا و سرعت چرخ‌های عقب را به همراه هم تنظیم می‌کند. بنابراین امکان قفل شدن یکی از چرخ‌های عقب در هنگام ترمزگیری‌های شدید وجود دارد.

• یک کاناله با یک سنسور (تک کاناله)

این سیستم که بیشتر در خودروهای سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد تنها از یک سنسور، کانال و سوپاپ در اکسل عقب استفاده می‌کند و از طریق آن‌ها به کنترل و تنظیم سرعت چرخ‌های عقب می‌پردازد. این سیستم براین اساس فعالیت می‌کند که هنگام ترمز‌گیری‌های شدید وزن خودرو به سمت جلو بیشتر می‌شود و با برهم خوردن تعادل وزنی در عقب، احتمال قفل شدن چرخ‌های عقب بالاتر می‌رود. البته وجود تنها یک حسگر و سوپاپ امکان قفل شدن یکی از چرخ‌ها عقب را باقی می‌گذارد.

عیب‌یابی از سیستم ABS

اهمیت ترمز ‌ABS، گویای لزوم دقت در تعمیر و سرویس به موقع آن است. از آن‌جا که این سیستم امکان کنترل خودرو در مواقع خطر را برای راننده فراهم می‌کند باید نسبت به علائمی که نشان دهنده نیاز این سیستم به تعمیر یا سرویس است حساس بود. از آنجا که این سیستم به خود کنترلی مجهز است بنابراین ECU که موظف به این کار است به صورت مداوم سلامت و شرایط بخش‌های مختلفش را بررسی می‌کند. اما گزارش نقص و خرابی‌های کشف شده توسط این قطعه در چراغی مخصوص به ABS که روی صفحه نمایش پشت فرمان قرار دارد اعلام می‌شود. به این ترتیب که در صورت وجود هر نقصی در سوپاپ‌ها یا پمپ‌های ABS، این چراغ روشن شده و خاموش نخواهد شد. در زمانی که ECU مشغول بررسی وضعیت قطعات و اجزای مختلف سیستم ABS است چراغ به صورت موقت روشن شده و پس از پایان بررسی در صورت سلامت همه‌ قطعات مجدد خاموش می‌شود. در صورت مشاهده‌ روشن بودن چراغ هشدار ABS باید سریعا اقدام به تعمیر آن کرد. چراغ هشدار ABS ممکن است به هر یک از دلایل زیر روشن شود:

– خرابی سنسورها: این مورد می‌تواند شامل آلودگی سنسور یا خرابی آن باشد.

– خرابی‌های الکتریکی: ایجاد قطعی در اتصالات الکتریکی سیستم و مدارهای آن، سوختن فیوزها و سوکت‌ها شامل این مورد می‌شوند.

– خرابی پمپ‌ها و سوپاپ‌ها: این مشکل می‌تواند قابل تعمیر باشد اما گاهی منجر به  تعویض کامل قطعات می‌شود. وجود آلودگی در هر یک و یا نیم‌سوز شدن پمپ نیز شامل این مورد می‌شود.

– خرابی واحد کنترل: در این مورد معمولا نیاز به تعویض ECU یا HCU است و امکان تعمیر وجود ندارد.

نکاتی که باید درباره‌ ABS بدانید

نکاتی وجود دارند که دانستن آن‌ها برای هر راننده‌ دارای خودرویی مجهز به سیستم ABS خالی از لطف نیست؛ مواردی راجع به درصد کارایی این سیستم یا چگونگی استفاده از آن. با هم به ذکر خلاصه‌ای از این موارد می‌پردازیم.

۱. درصد کارایی ABS

البته که سیستم ABS فرایند ترمزگیری را به صورت کلی بسیار راحت‌تر و مطمئن‌تر می‌سازد و مانع از قفل شدن چرخ‌ها و لغزش خودرو در شرایط خاص می‌شود، اما براساس پژوهشی که توسط موسسه‌ بیمه و ایمنی بزرگ‌راه‌های آمریکا صورت گرفته، این سیستم عملا باعث کاهش تصادفات منجر به صدمه به سرنشینان نمی‌شود. در واقع ABS نمی‌تواند میزان آسیب وارده به سرنشینان و راننده را در تصادفات کاهش دهد. به بیان دیگر میزان تصادفات ناشی از ترمز‌گیری‌های شدید و یا رانندگی در شرایط لغزنده را نیز به طور کامل از بین نمی‌برد. گفته می‌شود نوعی اطمینان کاذب از بودن این سیستم در راننده ایجاد می‌شود که منجر به اقداماتی نادرست در زمان رانندگی شده و در نتیجه ایجاد خطرهای بیشتر می‌کند. همچنین ترمزگیری‌ها ناصحیح در شرایط خاص با این خودروها ممکن است خود منجر به تصادفات جاده‌ای شود.

۲. نحوه‌ صحیح ترمز گیری با ‌ABS

پیشتر گفته شد که سیستم ABS عملکردی شبیه به ترمزگیری تناوبی توسط راننده را در فرایند ترمزگیری به نمایش می‌گذارد. بنابراین با خودروی مجهز به ABS نیاز به فشردن پی‌ در پی‌ پدال ترمز نیست. این کار برخلاف تصور عموم که تاثیر ترمز‌گیری را افزایش می‌دهد، در این نوع سیستم ایجاد اختلال در عملکرد آن می‌شود. اگر خودرو دارای سیستم ABS باشد باید در هر شرایطی تنها به آرامی پدال ترمز را فشرده و پا را روی آن نگه داشت. این سیستم خود به صورت فعال عمل توقف ایمن خودرو بدون قفل شدن چرخ‌ها را انجام می‌دهد. پس اگر اتومبیل‌تان به این سیستم مجهز است به هیچ وجه در مواقع ترمز ناگهانی و ترمز در زمین‌های لغزنده، پایتان را روی پدال به شکل پی در پی فشار ندهید.

۳. صدای سیستم ABS

ممکن است هنگام ترمز‌گیری در سرعت‌های بالا، صدایی شبیه به خرد شدن قطعاتی مانند دیسک ترمز هنگام فعال شدن سیستم ABS شنیده شود. این صدای به ظاهر نگران کننده تنها صدای عملکرد اجزای این سیستم است و نشانی از آسیب به ترمز‌های خودرو و تجهیزات آن نیست. مانند ضرباتی که هنگام فعال شدن ABS در داخل کابین احساس می‌شود. خیلی‌ها که اولین تجربه شنیدن صدای عملکرد این سیستم را دارند فکر می‌کنند که اتومبیل‌شان دچار یک نقص جدی شده است، در حالی که این طور نیست.

درود به شما یاران باوفای آنلاین راننده شو و ضمن خیر مقدم به تمام عزیزانی که به جمع دنبال کننده گان پیج ما پیوستند!

گواهینامه سوئدی

دریافت گواهینامه سوئدی سخت نیست ولی روشی بسیار منطقی و قابل درک دارد!
هدف از یادگیری و آزمونهای دریافت گواهینامه در سوئد و اروپا، دوختن کیسه برای جیب مردم و یا مته روی خشخاش گذاشتن نیست بلکه درک امنیت جانی و احترام به حقوق کاربران جاده ای و کاهش مرگ و میر بر اثر سوانح رانندگی جاده هاست که رعایت و انجام روشهای درست آن علاوه بر قبولی در آزمونها، ایجاد فرهنگ تعامل و هماهنگی و شخصیت اجتماعی برای متقاضیان گواهینامه را در بر خواهد داشت.
برای توضیح این مطالب و تمامی موارد مهم درباره گواهینامه رانندگی، امشب ساعت هفت ونیم به وقت سوئد در لایو دوست خوب و مهربانم آقای انصاری ، شرکت خواهم کرد و پاسخگوی پرسشهای شما عزیزان خواهم بود.

برای طرح پرسش و دریافت پاسخ هم در لایو و هم بصورت نوشتاری کافیست که به سایت ما در قسمت پرسش و پاسخ مراجعه کنید .
آدرس سایت ما دقیقن مانند آدرس پیج اینستاگرام هست و یا برای سهولت بیشتر به لینک قرار داده شده در بیو مراجعه کنید.

از اینکه به ارتقاء فرهنگ رانندگی توجه کرده و پیج ما را دنبال میکنیم، سپاسگزارم.
سعید مدرسی

فهمیدن =خواستن = توانستن

#رانندگیدرسوئد
#کتابرانندگیدر_سوئد
#امنیت_جاده
#آزمونرانندگیدر_سوئد
#آموزشرانندگیدر_سوئد
#آموزشگاهرانندگیدر_سوئد
#سوئد
#استکهلم
#گوتنبرگ
#گواهینامه
#گواهینامهرانندگیدر_سوئد
#راننده_شو
#رانندگی_دفاعی
#تابلوهای_رانندگی
#اروپا
#قوانین_رانندگی
#احتیاط
#گواهینامهبینالمللی
#سوالات_تئوری
#گواهینامه_فارسی
#پارک_دوبل
#سوالاترانندگیدر_سوئد
#رانندگیدرشهر
#سوالات_آزمون
#علائم_رانندگی
#کتابتئوریفارسی